Pčelarski Leksikon | Slovo K
Na slovo na slovo
KARANTIN
Karantin je mera ograničenja čiji je cilj da se zaustavi širenje zaraznih bolesti na ljudima i životinjama.
Kod pčela se karantin uvodi u pčelinjacima u kojima je utvrđena američka i evropska trulež legla.
KRANJSKA PČELA
Ime je dobila po Kranjskoj pokrajini Slovenije, gde je prvo proučavana.
Domovina su joj jugoistočni Alpi i prostor bivše Jugoslavije, pa i šire, celi Balkan i Podunavlje.
Inače, rasprostranjena je u velikom delu Evrope, ali i širom sveta.
Kod nas žive dva varijeteta kranjske pčele: sivka, koja se po spoljašnjim osobinama nalazi između crnih i žutih pčela, i žuta pčela, koja se nalazi u panonskoj niziji.
Posebni ekotipovi: sjeničko-pešterski, homoljski šarplaninski, makedonski, nalaze se na pojedinim područjima.
Kranjsku pčelu (sivku) po spoljašnosti karakterišu sivkasti prstenovi pokriveni beličastim dlačicama.
Pčelinja društva ove rase su dosta mirna i imaju brz prolećni razvoj.
Odlikuju se velikom produktivnošću meda, pri povoljnim pašnim uslovima.
KAVEZI ZA MATICE
Koriste se za različite namene, kao na primer za privremeno blokiranje matice na ramu, za transport i dodavanje matica društvima za prihvatanje tek izleženih neoplođenih matica, za kraće čuvanje oplođenih matica i dr.
KONTROLNA KOŠNICA
Kontrolna košnica je jako društvo postavljeno na pčelarsku vagu.
Svakog dana pošto prestane izletanje pčela, meri se težina košnice i tako utvrđuje rezultat rada pčela.
Ako kontrolna košnica pokaže smanjenje težine, to znači da nema paše, ili je ona vrlo slaba, jer doneseni nektar ne može da pokrije potrošnju hrane.
KOŠNICA
Medonosna pčela se gaji u staništima nazvanim košnice, koje joj čovek stavlja na raspolaganje.
One mogu biti s nepokretnim saćem (primitivne košnice) i s pokretnim (savremene).
U prvu grupu spadaju sve košnice kod kojih je saće nepomično, pričvršćeno za njene zidove, a u drugu — košnice kod kojih je
saće u okvirima i zajedno s okvirom može da se vadi i stavlja nazad u košnicu bez oštećenja.
Ova grupa obuhvata dva tipa: vertikalne košnice ili nastavljače i horizontalne, položene, ili pološke košnice.
Karakteristična osobenost vertikalnih košnica je u tome što se njihova zapremina može povećavati postavljanjem nastavaka (magazina ili korpusa) odozgo, tj u vertikalnom pravcu.
Stoga su ove košnice uzane i visoke.
Pološke košnice se ne nastavljaju, a njihovo gnezdo se proširuje dodavanjem plodišnih ramova sa strane.
Ove košnice su niske i široke.
KRILA PČELE
Krila pčele su glavni organi letenja pčela.
Pčele imaju 2 para prozračnih opnastih krila, zgrbljenih sa drugim i trećim grudnim člankom.
Prednja krila su veća, a zadnja nešto manja od njih.
Kod radilica su krila najmanja, kod matica su veća, a kod trutova najveća.
Krila se sastoje od fine providne membrane, prožete sistemom zadebljanih hitinskih nerava (žilica, cevčica), koji krilima daju čvrstinu i snagu.
KOVANLUK
Kovanluk je stari naziv za pčelinjak a kovandzija je ime za pčelara.
KUĆNE PČELE
Kućne pčele su onaj deo pčela u košnici koje od svoga izleganja pa do 2 do 3 nedelje starosti pretežno ostaju u košnici obavljajući niz radnji važnih
za život društva, za razliku od starijih pčela koje izleću iz košnice i opšte s okolinom, donoseći u košnicu nektar, cvetni prah, vodu i propolis.
Od svoga izleganja iz ćelije mlada pčela sazreva i jača hraneći se prvih dana pretežno polenom, zatim polenom i medom, a posle uglavnom medom.
Kako sazreva i jača mlada pčela, obavlja u društvu različite poslove.
Prvo čisti ćeliju iz koje se izlegla, a zatim počinje da neguje starije leglo, dodajući larvama mešavinu cvetnog praha i meda.
Posle toga mladoj pčeli sazrevaju mlečne žlezde i počinje da hrani mlado leglo mlečom.
Za to vreme njoj se razviju i voštane žlezde te prelazi na posao izgradnje saća u košnici.
Potom obavlja poslove čišćenja košnice i najzad čuva leto košnice od spoljnih neprijatelja.
Sve ove radnje vezuju mladu pčelu za život u košnici.
Kućnih pčela u jednom društvu ima uvek više od pčela izletnica.