Pčelarski Leksikon | Slovo V
Na slovo na slovo
VAROA
Varoa je grinja, mada je odomaćeni naziv krpelj.
Uzročnik je varooze, parazitskog oboljenja medonosnih pčela i njihovog legla.
Nanosi veliku štetu pčelinjim zajednicama.
Varoa parazitira na odraslim pčelama i u leglu sišući limfu čime slabi organizam pčele i u isto vreme prenosi mnogobrojne viruse.
Varoa je uz nozemu glavni uzročnik zimskih stradanja pčelinjih društava.
VRCANJE MEDA
Ramovi s medom treba da se vade iz medišta, ili iz plodišta kada su im 2/3 ćelija poklopljene.
Takav med je zreo i može se vrcati.
Pošto se ukloni poklopac i zbeg sa košnice, pčele se nadime, ramovi vade jedan za drugim i sa njih skidaju pčele četkom.
Izvađeni ramovi se poređaju u prazan nastavak i odnose u odeljenje za vrcanje.
Med se vrca uz pomoć centrifuge koja može biti na ručni ili električni pogon.
Najbolje je da se med vrca odmah posle vađenja saća iz košnice, dok je još topao i lako se istresa iz ramova.
Izvrcani med sadrži u sebi dosta ljuspica voska nastalih prilikom otklapanja saća tako da je medu potrebno neko vreme da taj vosak izadje na površinu.
Tek tada med je spreman za dalju prodaju.
VILJUŠKA PČELARSKA
Kao i pčelarski nož, služi za otvaranje mednih poklopaca sa saća pre centrifugiranja.
Mada sporije, otvaranje saća viljuškom izvodi se kvalitetnije.
Na njenom prednjem metalnom delu gusto su nasađene veoma šiljate čelične igle.
Metalni deo s iglama je čvrsto spojen s drškom.
Igle se zabadaju ispod poklopčića na ćelijama saća s medom pod sasvim malim uglom.
Zatim se viljuška pokreće naviše ili u stranu i tako otkidaju poklopci sa ćelija, koji ostanu na viljušci.
Posle nekoliko takvih manipulacija nakupljeni poklopci se skinu s viljuške.
Pogodnost upotrebe pčelarske viljuške sastoji se u tome što se njome mogu otvarati kako udubljeni tako i ispupčeni delovi
saća i da se pri tome skidaju voštani poklopci bez oštećenja ćelija
VISKOZITET MEDA
Viskozitet meda je unutrašnje trenje ili otpor meda koji se javila prilikom točenja kao rezultat fizičko-molekularnih uticaja.
Viskozitet meda zavisi od njegove temperature, procenta vode i hemijskog sastava.
Viskozitet je utoliko manji ukoliko je procenat vode u medu veći.
Praktično se viskozitet utvrđuje kad se med zahvati kašikom i okrene oko nje: zreo med obrazuje slojeve oko kašike (jer ima veći viskozitet),
dok s nezrelim medom nije takav slučaj i lako se cedi s kašike.
VOĆNI ŠEĆER - FRUKTOZA
Voćni šećer (fruktoza) je monosaharid s istovetnim molekulima kao i grožđani šećer ali s drugačijim rasporedom atoma.
U medu je voćni šećer zastupljen sa oko 40% i obično ga ima više od glukoze.
Kristališe veoma sporo i nepotpuno.
Zbog toga se bagremov med, u kojem fruktoza preovlađuje, može održati u tečnom stanju nekoliko godina.
Od svih šećera fruktoza je najslađi šećer.
Voćni šećer je veoma higroskopan.
VOŠTANI MOLJAC
Voštani moljci su sitni sivopepeljasti leptiri, čije su gusenice štetočine voštanog saća u košnici i van nje.
Od poznate četiri vrste voštanih moljaca u pčelarstvu su najvažnije ove dve: veliki voštani
moljac (Galleria mellonella) i mali voštani moljac (Achroia grissella).
Sami leptiri nisu štetni već larve moljca koje se hrane voskom i kokonom i koje prave velike štete na ramovima koji su odloženi kao rezerva.
Moljci naročito vole tamno saće pogotovo ako na njemu ima meda i perge.
Dezinfekcija saća sa mravljom kiselinom je način borbe protiv ove štetočine.