Partenogeneza je devičansko razmnožavanje, pri kojem zametanje i razvoj budućeg organizma nastaje bez oplodnje.

Takav način razmnožavanja je veoma čest među insektima i nekim njima bliskim životinjama.

Njegova suština je u tome što obrazovanje zametka, njegov dalji razvoj i formiranje odraslog insekta nastaju iz neoplođenog jajeta.

Partenogeneza je bila otkrivena prvi put kod biljnih vaši još pre 1745. g, a 100 godina kasnije nju je otkrio Đerzon i kod medonosne pčele.

Prema teoriji Đerzona matica polaže dve vrste jaja: oplođena, iz kojih se razvijaju pčele radilice ili matice, i neoplođena, iz koiih se razvijaju trutovi.

To potvrđuju sledeće činjenice:

1. mlade matice koje se nisu parile i ostale nesparene polažu samo neoplođena jaja.

2. normalno sparene ali stare ili na bilo koji način povređene matice polažu više ili isključivo neoplođena jaja zbog toga što su iscrple zalihu spermatozoida u semenoj kesi, ili zbog njihove niske životne sposobnosti;

3. pčele — lažne matice, koje ne mogu biti sparene, polažu isključivo neoplođena jaja.

Paša pčelinja je celokupna poljoprivredna i divlja vegetacija (zeljaste, žbunaste i drvenaste biljke) sa koje pčele skupljaju nektar i polen, a u nekim slučajevima i medljiku.

Pčelinja paša je različita u pojedinim regionima, zavisno od toga koje biljne vrste tamo uspevaju.

Pčelarska kapa služi da zaštiti pčelarevo lice od pčelinjih uboda.

Ona treba da je napravljena tako da se kroz nju može dobro videti i da ne spada prilikom saginjanja.

Pčelarske rukavice upotrebljavaju početnici u pčelarstvu i oni pčelari koji teze podnose ubode pčela.

Palcem i kažiprstom pčelar hvata okvire i sve delove košnice, pa su ti delovi ruke i šaka u celini najviše izloženi ubodima pčela.

Da bi se ruke zaštitile od Čestih uboda pčela, treba ih pokriti pčelarskim rukavicama.

To su rukavice od gume koje, kad se navuku, prilegnu uz kožu, a dovoljno su tanke da pčelar dobro opaža dodir svakog dela košnice koji hvata.

Gumu, ma koliko da je tanka, žaoka pčele teško probija, pa pčelar nesmetano hvata okvire, vadi ih iz košnice prema potrebi, pomera i vraća u košnicu.

Pčelarski nož je pljosnata čelična alatka duga 25—30 cm i široka 2—3 cm.

Jedan kraj je zaoštren kao sečivo noža ili u obliku vrha odvrtke, a drugi je savijen pod pravim uglom.

Izvijeni deo noža služi za struganje propolisa i voska sa zidova i podova košnice, kao i za pomeranje ramova.

Drugi kraj se koristi kao poluga za odlepljivale satonoša od falceva na koje naležu, za razdvajanje nastavka od plodišta, za čišćenje dimilice i dr

Pčele uvek imaju potrebu za vodom.

Njena količina zavisi od količine legla u košnici i priticanja nektara.

U toku aktivne sezone pčele se snabdevaju vodom iz raznih izvora — reke, potoci, izvori i rosa na biljkama.

Često su izvori vode dosta udaljeni od pčelinjaka, te u slučaju hladnog i vetrovitog vremena pčele ne uspevaju da se vrate sa pojila.

Zbog toga je neophodno da pčele u toku cele sezone od ranog proleća pa do kasne jeseni imaju na raspolaganju pojilo.

Dobijanje visokih prinosa meda i voska i bolje oprašivanje poljoprivrednih kultura postiže se seljenjem košnica s pčelama u blizinu biljaka koje cvetaju.

Ukoliko je paša udaljenija od pčelinjaka utoliko pčele gube više vremena na putu, i njihov radni učinak u jedinici vremena je manji.

Sem toga, prevaljujući dug put pčele utroše više hrane.

Utvrđeno je da kada je paša udaljena više od 3 km — prikupljeni nektar biva utrošen kao energetski izvor za prelet pčela do paše i natrag.

Retko koji pčelinjak ima idealnu lokaciju u blizini velikih površina raznolikog medonosnog rastinja koje sukcesivno cveta od ranog proleća do kasne jeseni.

U većini slučajeva pčelinjaci se nalaze u blizini naseljenih mesta, gde se s proleća koriste voćne kulture.

Seleće pčelarenje omogućuje pčelinjim društvima da se intenzivno razvijaju s proleća i da bolje iskoriste više glavnih paša.

Pčelarica je lepa ptica, dužine oko 26-28 crn, sa rasponom krila do 45 cm.

Obojenost perja kod mužjaka i ženke je ista.

Ona je od svih ptica za pčele najopasnija.

Selica je i kod nas dolazi u jatima iz Afrike u aprilu-maju.

Nastanjuje se duž velikih reka, na njhovim strmim peskovitim obalama, zatim u usecima puteva, majdanima, strmim odronima zemljišta, gde kopa horizontalni hodnik dužine 1-2 m, na čijem kraju se nalazi gnezdo.

Skoro uvek se vidja u jatima, retko kada usamljena.

Hrani se insektima, među kojima medonosna pčela zauzima prvo mesto.

Uglavnom se vidja na pčelinjacima u oblačnim danima kada u naletu tamani pčele.

Dobija se od pomešanog nektara različitih medonosnih biljaka koje cvetaju istovremeno.

Livadski med je jedan od tipova poliflornog meda.

Poliflorni med ima visok kvalitet, prijatnog je ukusa i složene arome.

Zreo nektarski med sadrži 18—20% vode, a medljikovac 0,5 — 1,5% manje.

Med sa više od 20% vode je nezreo i lako se kvari.

U kišovitim godinama med je vodenastiji, a u suvim i toplim s manje vode.

Ukoliko je procent vode manji utoliko je specifična težina meda veća, i obrnuto.

Još pri prvom kontaktu sa pčelama, primitivni čovek je primetio da se one uspešno služe svojim žaokama da bi odbranile svoje gnezdo.

Uvidevši efikasnost žaoka, čovek je odlučio da u određenim situacijama upotrebi pčele protiv svojih neprijatelja.

U srednjem veku u Nemačkoj, Engleskoj i Rusiji vrškare su se upotrebljavale pri odbrani opsednutih gradova.

U Africi, za vreme kolonijalnih osvajanja, upotrebljavane su pčele.

Takođe, pčele su korišćene i u američkom građanskom ratu.

U Srbiji, za vreme Prvog srpskog ustanka u bitci na Zasavici, Srbi su bacali vrškare sa pčelama na Turke koji su navaljivali na šanac da ga osvoje.

U bliskoj prošlosti, za vreme vijetnamskog rata, Južnovijetnamci su upotrebljavali u zasedama košnice sa pčelama protiv američkih vojnika.